کاتلین یک زبان برنامه‌نویسی است که در سال ۲۰۱۱ توسط شرکت JetBrains منتشر شد. این شرکت محیط‌های توسعه یکپارچه (IDE) را برای زبان‌های برنامه‌نویسی به فروش می‌رساند. از آن زمان به بعد، کاتلین به یکی از زبان‌های محبوب برنامه‌نویسان تبدیل شده و جاوا را در بسیاری از پروژه‌های نرم‌افزاری جایگزین کرده است.
در این مقاله، به دلایل محبوبیت کاتلین ، مزایای آن و کاربردهایش خواهیم پرداخت.
مزایای کاتلین چیست؟
ایجاد کاتلین پس از آن شکل گرفت که دیمیتری جمرارف، توسعه‌دهنده اصلی، به دنبال ویژگی‌هایی بود که در جاوا پیدا نمی‌کرد. اسکالا، زبان دیگری که روی ماشین مجازی جاوا (JVM) اجرا می‌شود، به آنچه او می‌خواست نزدیک بود، اما کامپایل شدن آن زمان زیادی طول می‌کشید.
جمرارف یک زبان برنامه‌نویسی می‌خواست که تمام ویژگی‌های زبان‌های برنامه‌نویسی مدرن‌تر را داشته باشد، روی JVM اجرا شود و به سرعت جاوا کامپایل شود. بنابراین او زبان خودش، یعنی کاتلین را ایجاد کرد.
کاتلین به عنوان جایگزینی برای جاوا در سیستم عامل اندروید طراحی شده بود. سرانجام در سال ۲۰۱۹، هشت سال پس از انتشار، گوگل با جمرارف و اکثر توسعه‌دهندگان اندروید موافقت کرد و اعلام کرد که کاتلین زبان ترجیحی برای توسعه برنامه‌های اندروید است.
اینجا چند دلیل وجود دارد که چرا توسعه دهندگان کاتلین را به جاوا ترجیح می دهند:
- مختصر بودن: کاتلین زبانی مختصر است و در زمان شما نسبت به نوشتن کدهای اضافی در جاوا صرفه جویی می کند.
- تبدیل آسان: شما می توانید با یک اسکریپت ساده یک فایل جاوا را به کاتلین تبدیل کنید.
- سرعت بالا: کاتلین سربار اجرایی ندارد. گاهی اوقات اضافه کردن ویژگی به یک زبان باعث افزایش سربار و در نتیجه کاهش کارایی می شود، اما این مورد در مورد کاتلین صدق نمی کند.
- جامعه بزرگ: کاتلین جامعه بزرگی دارد. اگر در جایی گیر کردید، به راحتی می توانید در انجمن های برنامه نویسی و شبکه های اجتماعی از دیگر توسعه دهندگان کمک بگیرید.
- برنامه نویسی غیرهمزمان ساده: انجام فراخوانی های شبکه و پایگاه داده به صورت غیرهمزمان در جاوا دست و پا گیر است. کاتلین از روال های همکار (coroutines) استفاده می کند که برنامه نویسی غیرهمزمان را ساده و کارآمد می کند.
- مدیریت مقادیر null: وجود null در جاوا می تواند باعث crash برنامه شود اگر برای مدیریت آن آمادگی نداشته باشید. در کاتلین می توانید با اضافه کردن یک عملگر ساده به متغیرهایی که ممکن است null باشند، از این crash ها جلوگیری کنید.
- چند سکویی بودن: کاتلین در هر جایی که جاوا اجرا می شود، قابل اجراست، بنابراین می توانید از آن برای ساخت برنامه های چندسکویی استفاده کنید.
- انتقال آسان: کاتلین کاملا با جاوا سازگار است، بنابراین مجبور نیستید کل کد خود را یکجا تغییر دهید. شما می توانید به تدریج یک برنامه را به استفاده از کاتلین مهاجرت دهید.
برای درک سادگی کاتلین، نگاهی به کد ساده زیر بیندازید:
fun main() {println("سلام، کاتلین!")}
برای چه کارهایی از کاتلین استفاده می شود؟
کاتلین برای اجرا روی ماشین مجازی جاوا طراحی شده است و می تواند در کنار جاوا اجرا شود. اگرچه کاتلین در ابتدا به طور خاص به عنوان یک زبان برای توسعه اندروید شروع شد، اما به دلیل ویژگی هایش به سرعت در جامعه جاوا گسترش یافت و از آن زمان برای انواع برنامه های کاربردی استفاده شده است.
توسعه اندروید
همانطور که اشاره کردیم، کاتلین زبان ترجیحی برای توسعه اندروید است زیرا به توسعه دهندگان اجازه می دهد کدهای مختصرتر، گویاتر و ایمن تری بنویسند. محیط توسعه یکپارچه رسمی برای توسعه اندروید، یعنی Android Studio، کاملاً از آن پشتیبانی می کند، بنابراین می توانید از همان نوع تکمیل کد و بررسی نوع برای نوشتن کد کاتلین مانند جاوا بهره مند شوید.
با توجه به اینکه اکثر مردم اکنون از طریق تلفن همراه به اینترنت دسترسی پیدا می کنند، داشتن حضور در موبایل برای بسیاری از کسب و کارها ضروری است. اندروید بیش از 70 درصد از سهم بازار تلفن های همراه را تشکیل می دهد، بنابراین حتی اگر کاتلین فقط برای توسعه اندروید باشد، توسعه دهندگان کاتلین همچنان تقاضای زیادی خواهند داشت. با این حال، کاربردهای کاتلین بسیار فراتر از این است.
توسعه وب بک اند
بخش زیادی از توسعه وب بک اند با استفاده از فریم ورک هایی مانند Spring با جاوا انجام می شود. اما از آنجایی که کار با کاتلین برای توسعه دهندگان بسیار ساده تر بود، این زبان توانست به توسعه وب سمت سرور نفوذ کند.
ویژگی های مدرن این زبان به توسعه دهندگان وب این امکان را می دهد تا برنامه هایی بسازند که بتوانند به سرعت روی سخت افزارهای معمولی مقیاس پذیر باشند. از آنجایی که کاتلین با جاوا قابلیت همکاری دارد، می توانید به تدریج یک برنامه را به استفاده از کاتلین مهاجرت دهید، به طوری که در هر بار یک فایل تغییر کند و بقیه برنامه همچنان از جاوا استفاده کند.
همچنین کاتلین با Spring و سایر فریم ورک ها کار می کند، بنابراین تغییر به کاتلین به معنای تغییر کامل همه چیزهایی که به آن عادت کرده اید نیست. گوگل، آمازون و بسیاری از شرکت های دیگر قبلاً جاوا را با کاتلین در برخی از کدهای سمت سرور خود جایگزین کرده اند.
توسعه وب فول استک
استفاده از کاتلین برای توسعه وب سمت سرور منطقی است. از طرفی جاوا از زمان پیدایش برای این کار استفاده می شده است. با این حال، شما همچنین می توانید با استفاده از Kotlin/JS برای توسعه فرونت-اند اقدام کنید.
Kotlin/JS به توسعه دهندگان این امکان را می دهد که به صورت ایمن به API های قدرتمند مرورگر و وب دسترسی پیدا کنند. توسعه دهندگان فول استک فقط باید کاتلین را بدانند. آنها می توانند کد فرونت-اند را به همان زبانی که برای بک-اند استفاده می کنند بنویسند و این کد برای اجرا در مرورگر به جاوااسکریپت کامپایل می شود.
علم داده
دانشمندان داده همیشه از جاوا برای محاسبات عددی، کشف روندها و پیش‌بینی استفاده کرده‌اند - بنابراین منطقی است که کاتلین نیز در علم داده جایگاهی پیدا کند. دانشمندان داده می توانند از تمام کتابخانه های استاندارد جاوا که برای پروژه های جاوا استفاده می کردند بهره ببرند، اما کد خود را با کاتلین بنویسند. Jupyter و Zeppelin، دو ابزاری که بسیاری از دانشمندان داده به طور روزانه برای تجسم داده و تحقیقات اکتشافی استفاده می کنند، همچنین از کاتلین پشتیبانی می کنند.
توسعه چند سکویی موبایل
Kotlin Multi-platform Mobile یک کیت توسعه نرم‌افزار برای ساخت برنامه‌های موبایل چندسکویی است. این به معنی آن است که با یک کدباز کاتلین، شما می‌توانید برنامه‌هایی را کامپایل کنید که نه تنها روی گوشی‌های اندرویدی بلکه روی آیفون‌ها و اپل‌واچ نیز اجرا شوند. این پروژه در حال حاضر در مرحله آلفا است اما بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسد.
برخی از اپلیکیشن های معروف با زبان کاتلین ساخته شده اند مثلا زبان برنامه نویسی فروشگاه اینترنتی باسلام کاتلین است.
درباره کاتلین بیشتر بدانید
کاتلین یک زبان برنامه‌نویسی مدرن است که می‌تواند در کنار جاوا اجرا شود و در عین حال نوشتن آن ساده‌تر است. اگر می‌خواهید برنامه‌های اندرویدی یا برنامه‌های چندسکویی مبتنی بر JVM توسعه دهید، می‌توانید این کار را با کاتلین نسبت به جاوا سریع‌تر و ساده‌تر انجام دهید.
آماده یادگیری بیشتر هستید؟
دوره آموزشی ما با عنوان «یادگیری کاتلین» اگر تازه‌کار در برنامه‌نویسی یا با زبان کاتلین آشنایی ندارید، برای شما ایده‌آل است. این دوره شما را با مفاهیم اساسی برنامه‌نویسی آشنا می‌کند و به شما یاد می‌دهد که چگونه کد کاتلین بنویسید.
قطعا کاتلین یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی در سال 1403 برای یادگیری است.